گلیم شیریکی پیچ اصطلاحی است محلی در میان عشایر و روستانشینان کرمان. این اصطلاح برای نوع خاصی از گلیم محلی این منطقه استفاده میشود. از این نوع گلیم علاوهبر شیریکی پیچ و سوزنی نیز یاد میشود. ظاهری همانند قالی دارد و بافت آن درست به اندازهی قالی بافی وقت گیر و زمانبر است.
وجه تسمیه
در باب وجه تسمیه این بافته باورهای متفاوتی در میان بافندگان و تولید کنندگان محلی آن وجود دارد. گروهی نام منتخب برای این گلیم را برآمده از نحوه و نوع بافت آن میدانند. گروهی دیگر نیز آن را از جمله اسامی وارداتی از مناطق مجاوز میدانند. این گروه میپندارند که به مرور زمان جایگزین نام گلیم پیچباف اصیل عشایری منطقه شده است. با توجه به این نظرات، نحوهی پیچش نخهای پود به دور تارها و همچنین شریکی کار کردن چند بافنده در حین بافت علت این نامگذاری است. درمور
تاریخچه گلیم شیریکی پیچ
درمورد تاریخچهی این گلیم چیز زیادی در دسترس نیست. دکتر پرهام «شیریکی بافی» را جزء بافتههای پیچ باف ایل عرب مقیم فارس معرفی کرده است. او مینویسد: «گروهی از عربهای یکجانشین در سرچهان و مردم فارسی زبان همین ناحیه دستاندر کار شیریکی بافی هستند. که طرح و نقش اغلب آنها شبکه سرتاسری از لوزیهای رنگارنگ است و گهگاه به همان طرح و نقش گره بافتههای ایلات عرب بافته میشود.
برخی منابع نیز شیریکی را در گروه پلاسهای عشایر کرمانی جای داده اند. شیریکی نام یک محل یا قبیله نیست. این نام در طبقهبندی پلاسهای غرب کرمان به کار میرود که کار قبایل مختلفی است. بخشی از عشایر غرب کرمان شامل قبایل ترک، لر و عرب ایل خمسه دستاندر کار شیریکی بافی هستند. منزلگاه این مردمان قسمتهای شرقی فارس، بین آباده و داراب است. ولی بسیاری از آنها به قسمتهای شرقی کرمان و میناب نیز سفر میکنند.
طرح و نقش این بافتهها شبکههای زنجیرواری از نقوش هندسی به هم پیوسته را در بر میگیرد. نقوشی که در ردیفهای پیاپی تمام سطح بافته را پوشاندهاند. مقایسهی شیریکیهای منطقهی فراسی و گلیم شیریکی پیچ منطقهی کرمان تفاوتهای زیادی را در تکنیک بافت نشان میدهد. در دو دستبافت پیچ باف هستند. با این اختلاف که نوع پیچش پودها در بافتههای کرمان متفاوت است.
گلیم شیرکی پیچبافت عشایری کرمان سابقهای دیرینه دارد. با توجه به آنکه بافندگان اصلی آن عشایر این منطقه هستند قدمت آن به شروع زندگی عشایری در این مطقه مرتبط است. (ورود ایل افشار و بچاقچی به کرمان مقارن با دورهی صفویه و افشاریه است.)
تا سالها پیش شریکی پیچ بیشتر جنبهی خود مصرفی داشت. عشایر و روستاییان این گلیم را برای استفادهی روزمره تولید میکردند. اما ارزش بالای هنری و کاربردی این گلیمها باعث شد تا جای خود را در بازار خرید و فروش کفپوشهای دستباف پیدا کنند. امروزه این گلیم خریداران زیادی در ایران و جهان دارد.
گلیم شیریکی پیچ بافت کرمان
گلیم شیریکی پیچ اصطلاحی است محلی در میان عشایر و روستانشینان کرمان. این اصطلاح برای نوع خاصی از گلیم محلی این منطقه استفاده میشود. از این نوع گلیم علاوهبر شیریکی پیچ و سوزنی نیز یاد میشود. ظاهری همانند قالی دارد و بافت آن درست به اندازهی قالی بافی وقت گیر و زمانبر است.
وجه تسمیه
در باب وجه تسمیه این بافته باورهای متفاوتی در میان بافندگان و تولید کنندگان محلی آن وجود دارد. گروهی نام منتخب برای این گلیم را برآمده از نحوه و نوع بافت آن میدانند. گروهی دیگر نیز آن را از جمله اسامی وارداتی از مناطق مجاوز میدانند. این گروه میپندارند که به مرور زمان جایگزین نام گلیم پیچباف اصیل عشایری منطقه شده است. با توجه به این نظرات، نحوهی پیچش نخهای پود به دور تارها و همچنین شریکی کار کردن چند بافنده در حین بافت علت این نامگذاری است. درمور
تاریخچه گلیم شیریکی پیچ
درمورد تاریخچهی این گلیم چیز زیادی در دسترس نیست. دکتر پرهام «شیریکی بافی» را جزء بافتههای پیچ باف ایل عرب مقیم فارس معرفی کرده است. او مینویسد: «گروهی از عربهای یکجانشین در سرچهان و مردم فارسی زبان همین ناحیه دستاندر کار شیریکی بافی هستند. که طرح و نقش اغلب آنها شبکه سرتاسری از لوزیهای رنگارنگ است و گهگاه به همان طرح و نقش گره بافتههای ایلات عرب بافته میشود.
برخی منابع نیز شیریکی را در گروه پلاسهای عشایر کرمانی جای داده اند. شیریکی نام یک محل یا قبیله نیست. این نام در طبقهبندی پلاسهای غرب کرمان به کار میرود که کار قبایل مختلفی است. بخشی از عشایر غرب کرمان شامل قبایل ترک، لر و عرب ایل خمسه دستاندر کار شیریکی بافی هستند. منزلگاه این مردمان قسمتهای شرقی فارس، بین آباده و داراب است. ولی بسیاری از آنها به قسمتهای شرقی کرمان و میناب نیز سفر میکنند.
طرح و نقش این بافتهها شبکههای زنجیرواری از نقوش هندسی به هم پیوسته را در بر میگیرد. نقوشی که در ردیفهای پیاپی تمام سطح بافته را پوشاندهاند. مقایسهی شیریکیهای منطقهی فراسی و گلیم شیریکی پیچ منطقهی کرمان تفاوتهای زیادی را در تکنیک بافت نشان میدهد. در دو دستبافت پیچ باف هستند. با این اختلاف که نوع پیچش پودها در بافتههای کرمان متفاوت است.
گلیم شیرکی پیچبافت عشایری کرمان سابقهای دیرینه دارد. با توجه به آنکه بافندگان اصلی آن عشایر این منطقه هستند قدمت آن به شروع زندگی عشایری در این مطقه مرتبط است. (ورود ایل افشار و بچاقچی به کرمان مقارن با دورهی صفویه و افشاریه است.)
تا سالها پیش شریکی پیچ بیشتر جنبهی خود مصرفی داشت. عشایر و روستاییان این گلیم را برای استفادهی روزمره تولید میکردند. اما ارزش بالای هنری و کاربردی این گلیمها باعث شد تا جای خود را در بازار خرید و فروش کفپوشهای دستباف پیدا کنند. امروزه این گلیم خریداران زیادی در ایران و جهان دارد.